Далай тэнгисээс алслагдсан, эрс тэс уур амьсгалтай манай орны хувьд усны нөөц жигд биш тархжээ. Нутгийн хойд хэсэг Хангай, Хэнтий, Хөвсгөлийн нутгаар гадаргын усны нөөц харьцангуй ихтэй боловч Хээр, говь, цөлийн бүсээр гадаргын усны нөөц нэн бага бөгөөд газрын доорх усны орд толбо байдлаар байна. Гэвч Монгол оронд эрчимтэй хөгжиж буй эдийн засгийн гол салбар болох уул уурхай, цаашилбал аж үйлдвэрийн цогцолборууд өмнөд говийн бүсэд төвлөрөх хандлагатай байна. Өмнөд говийн бүсэд одоо үйл ажиллагаа явуулж буй том, жижиг уул уурхайнууд одоогоор газрын доор усыг ашиглаж байна. Гэвч тус бүс нутгийн газрын доорх усны нөөц нь тэжээмж нэн бага, хэдэн мянган жилийн настай “эртний” дарагдмал ус байдаг учраас экосистемийн хувьд говийн бүсэд байгаа томоохон уурхай, аж үйлдвэрийн төвийг усаар хангах боломж бага байна. 20000-45000 жилийн настай эртний, дарагдмал усаа ховх соруулан дуусгах нь сайн зүйл биш. Харин өмнөд говийн бүс нутгийн газрын доорх усыг Монголын соёлыг өдий хүртэл тээж яваа манай орны эдийн засгийн суурь салбар болсон бэлчээрийн мал аж ахуй, аймгийн төв, шинэ, хуучин суурин газар, мөн зэрлэг ан амьтдыг усаар хангахад нэн тохиромжтой юм. Өөрөөр хэлбэл бага гүний ганцаарчилсан худгийн системээр хэрэглэгчдийг хангах боломж бий

Цөлжилтийг Сааруулах Олон Улсын Сургалт, Судалгааны төв (UNEP-CAS), Цөлжилтийн Судалгааны Олон улсын Холбоо (IDRA), БНХАУ-ын Шинжлэх Ухааны академийн Баруун хойд бүсийн Хүрээлэн буй орчин, Нөөцийн хүрээлэнгээс (NIEER) хамтран зохион байгуулсан “Торгоны зам эдийн засгийн бүс дагуух улсуудад зориулсан цөлжилттэй тэмцэх сургалт” 2023 оны 7 сарын 23-аас 8 сарын 05 хүртэл хугацаанд БНХАУ-н Бээжин хотод болж өнгөрөв.

Монгол оронд усны шавжийн 2000 гаруй зүйл тэмдэглэгдсэн байдаг. Усны ёроолын сээрнуруугүйтэн амьтад нь усны экосистемийн томоохон бүлэг бөгөөд тэдгээрийн төрөл зүйлийн олон янз байдал, нягтшил усны бохирдлыг үнэлэхэд чухал шалгуур болдог байна. Үүний шалтгаан нь усны чанар маш цэвэр, бохирдолгүй орчинд тэдгээр амьтдын төрөл зүйлийн болон бодгалийн тоо хэмжээ өндөр, ялангуяа бохирдолд мэдрэмтгий өдөрч, хаварч, хоовгон зэрэг усны шавжийн эзлэх хувь харьцангуй их байдагтай холбоотой. Мөн голын усны бохирдол нэмэгдэх эдгээр амьтдын төрөл зүйлийн тоо хэмжээ цөөрч, үүний зэрэгцээгээр бохирдолд тэсвэртэй зарим зүйл зөөлөн биетэн, усны хос далавчтан, хавч хэлбэртэй, хорхой зэрэг амьтдын төрөл зүйлийн тоо хэмжээ эрс нэмэгддэг байна. Усан сангийн экосистемийг тэдгээрт амьдарч буй организмууд болон түүний геологийн тогтоц, хими, физикийн шинж чанар зэргээр нь илэрхийлдэг бөгөөд түүнийг таньж мэдэхийн тулд загас жараахайнаас гадна нүдэнд үл үзэгдэм бичил хэмжээтэй организмуудын тодорхой бүлгүүдийг сонгон судалж, идэш тэжээлийн хувьд бусад амьтан, ургамалтай хамааралтай амьдардаг эсэх, тухайн экосистемдээ ямар үүргийг гүйцэтгэдэг болон усны физик, химийн үзүүлэлт хэрхэн нөлөөлдөг зэргийг мэдэх боломжтой юм.

Далай тэнгисээс алслагдсан, эрс тэс уур амьсгалтай манай орны хувьд усны нөөц жигд биш тархжээ. Нутгийн хойд хэсэг Хангай, Хэнтий, Хөвсгөлийн нутгаар гадаргын усны нөөц харьцангуй ихтэй боловч Хээр, говь, цөлийн бүсээр гадаргын усны нөөц нэн бага бөгөөд газрын доорх усны орд толбо байдлаар байна. Гэвч Монгол оронд эрчимтэй хөгжиж буй эдийн засгийн гол салбар болох уул уурхай, цаашилбал аж үйлдвэрийн цогцолборууд өмнөд говийн бүсэд төвлөрөх хандлагатай байна. Өмнөд говийн бүсэд одоо үйл ажиллагаа явуулж буй том, жижиг уул уурхайнууд одоогоор газрын доор усыг ашиглаж байна. Гэвч тус бүс нутгийн газрын доорх усны нөөц нь тэжээмж нэн бага, хэдэн мянган жилийн настай “эртний” дарагдмал ус байдаг учраас экосистемийн хувьд говийн бүсэд байгаа томоохон уурхай, аж үйлдвэрийн төвийг усаар хангах боломж бага байна. 20000-45000 жилийн настай эртний, дарагдмал усаа ховх соруулан дуусгах нь сайн зүйл биш. Харин өмнөд говийн бүс нутгийн газрын доорх усыг Монголын соёлыг өдий хүртэл тээж яваа манай орны эдийн засгийн суурь салбар болсон бэлчээрийн мал аж ахуй, аймгийн төв, шинэ, хуучин суурин газар, мөн зэрлэг ан амьтдыг усаар хангахад нэн тохиромжтой юм. Өөрөөр хэлбэл бага гүний ганцаарчилсан худгийн системээр хэрэглэгчдийг хангах боломж бий

Далай тэнгисээс алслагдсан, эрс тэс уур амьсгалтай манай орны хувьд усны нөөц жигд биш тархжээ. Нутгийн хойд хэсэг Хангай, Хэнтий, Хөвсгөлийн нутгаар гадаргын усны нөөц харьцангуй ихтэй боловч Хээр, говь, цөлийн бүсээр гадаргын усны нөөц нэн бага бөгөөд газрын доорх усны орд толбо байдлаар байна. Гэвч Монгол оронд эрчимтэй хөгжиж буй эдийн засгийн гол салбар болох уул уурхай, цаашилбал аж үйлдвэрийн цогцолборууд өмнөд говийн бүсэд төвлөрөх хандлагатай байна. Өмнөд говийн бүсэд одоо үйл ажиллагаа явуулж буй том, жижиг уул уурхайнууд одоогоор газрын доор усыг ашиглаж байна. Гэвч тус бүс нутгийн газрын доорх усны нөөц нь тэжээмж нэн бага, хэдэн мянган жилийн настай “эртний” дарагдмал ус байдаг учраас экосистемийн хувьд говийн бүсэд байгаа томоохон уурхай, аж үйлдвэрийн төвийг усаар хангах боломж бага байна. 20000-45000 жилийн настай эртний, дарагдмал усаа ховх соруулан дуусгах нь сайн зүйл биш. Харин өмнөд говийн бүс нутгийн газрын доорх усыг Монголын соёлыг өдий хүртэл тээж яваа манай орны эдийн засгийн суурь салбар болсон бэлчээрийн мал аж ахуй, аймгийн төв, шинэ, хуучин суурин газар, мөн зэрлэг ан амьтдыг усаар хангахад нэн тохиромжтой юм. Өөрөөр хэлбэл бага гүний ганцаарчилсан худгийн системээр хэрэглэгчдийг хангах боломж бий

Цөлжилтийг Сааруулах Олон Улсын Сургалт, Судалгааны төв (UNEP-CAS), Цөлжилтийн Судалгааны Олон улсын Холбоо (IDRA), БНХАУ-ын Шинжлэх Ухааны академийн Баруун хойд бүсийн Хүрээлэн буй орчин, Нөөцийн хүрээлэнгээс (NIEER) хамтран зохион байгуулсан “Торгоны зам эдийн засгийн бүс дагуух улсуудад зориулсан цөлжилттэй тэмцэх сургалт” 2023 оны 7 сарын 23-аас 8 сарын 05 хүртэл хугацаанд БНХАУ-н Бээжин хотод болж өнгөрөв.

Цөлжилтийг Сааруулах Олон Улсын Сургалт, Судалгааны төв (UNEP-CAS), Цөлжилтийн Судалгааны Олон улсын Холбоо (IDRA), БНХАУ-ын Шинжлэх Ухааны академийн Баруун хойд бүсийн Хүрээлэн буй орчин, Нөөцийн хүрээлэнгээс (NIEER) хамтран зохион байгуулсан “Торгоны зам эдийн засгийн бүс дагуух улсуудад зориулсан цөлжилттэй тэмцэх сургалт” 2023 оны 7 сарын 23-аас 8 сарын 05 хүртэл хугацаанд БНХАУ-н Бээжин хотод болж өнгөрөв.

Монгол оронд усны шавжийн 2000 гаруй зүйл тэмдэглэгдсэн байдаг. Усны ёроолын сээрнуруугүйтэн амьтад нь усны экосистемийн томоохон бүлэг бөгөөд тэдгээрийн төрөл зүйлийн олон янз байдал, нягтшил усны бохирдлыг үнэлэхэд чухал шалгуур болдог байна. Үүний шалтгаан нь усны чанар маш цэвэр, бохирдолгүй орчинд тэдгээр амьтдын төрөл зүйлийн болон бодгалийн тоо хэмжээ өндөр, ялангуяа бохирдолд мэдрэмтгий өдөрч, хаварч, хоовгон зэрэг усны шавжийн эзлэх хувь харьцангуй их байдагтай холбоотой. Мөн голын усны бохирдол нэмэгдэх эдгээр амьтдын төрөл зүйлийн тоо хэмжээ цөөрч, үүний зэрэгцээгээр бохирдолд тэсвэртэй зарим зүйл зөөлөн биетэн, усны хос далавчтан, хавч хэлбэртэй, хорхой зэрэг амьтдын төрөл зүйлийн тоо хэмжээ эрс нэмэгддэг байна. Усан сангийн экосистемийг тэдгээрт амьдарч буй организмууд болон түүний геологийн тогтоц, хими, физикийн шинж чанар зэргээр нь илэрхийлдэг бөгөөд түүнийг таньж мэдэхийн тулд загас жараахайнаас гадна нүдэнд үл үзэгдэм бичил хэмжээтэй организмуудын тодорхой бүлгүүдийг сонгон судалж, идэш тэжээлийн хувьд бусад амьтан, ургамалтай хамааралтай амьдардаг эсэх, тухайн экосистемдээ ямар үүргийг гүйцэтгэдэг болон усны физик, химийн үзүүлэлт хэрхэн нөлөөлдөг зэргийг мэдэх боломжтой юм.

Монгол оронд усны шавжийн 2000 гаруй зүйл тэмдэглэгдсэн байдаг. Усны ёроолын сээрнуруугүйтэн амьтад нь усны экосистемийн томоохон бүлэг бөгөөд тэдгээрийн төрөл зүйлийн олон янз байдал, нягтшил усны бохирдлыг үнэлэхэд чухал шалгуур болдог байна. Үүний шалтгаан нь усны чанар маш цэвэр, бохирдолгүй орчинд тэдгээр амьтдын төрөл зүйлийн болон бодгалийн тоо хэмжээ өндөр, ялангуяа бохирдолд мэдрэмтгий өдөрч, хаварч, хоовгон зэрэг усны шавжийн эзлэх хувь харьцангуй их байдагтай холбоотой. Мөн голын усны бохирдол нэмэгдэх эдгээр амьтдын төрөл зүйлийн тоо хэмжээ цөөрч, үүний зэрэгцээгээр бохирдолд тэсвэртэй зарим зүйл зөөлөн биетэн, усны хос далавчтан, хавч хэлбэртэй, хорхой зэрэг амьтдын төрөл зүйлийн тоо хэмжээ эрс нэмэгддэг байна. Усан сангийн экосистемийг тэдгээрт амьдарч буй организмууд болон түүний геологийн тогтоц, хими, физикийн шинж чанар зэргээр нь илэрхийлдэг бөгөөд түүнийг таньж мэдэхийн тулд загас жараахайнаас гадна нүдэнд үл үзэгдэм бичил хэмжээтэй организмуудын тодорхой бүлгүүдийг сонгон судалж, идэш тэжээлийн хувьд бусад амьтан, ургамалтай хамааралтай амьдардаг эсэх, тухайн экосистемдээ ямар үүргийг гүйцэтгэдэг болон усны физик, химийн үзүүлэлт хэрхэн нөлөөлдөг зэргийг мэдэх боломжтой юм.